Trabzon hurması, Amme, Cennet meyvesi, Hurma gibi adlarla bilinen bu güzel meyvenin iki ana çeşidi var:
Biri olgunlaşmamışken, tadı kekre olan, olgunlaştığındaysa iyice yumuşak hale gelen, şeker mi şeker bir tada bürünen, jöle kıvamına gelen çeşit; diğeriyse olgunlaştığında sert kalan, buruk tadı olmayan, tatlı olan çeşit.
Kaygan, jölemsi kıvamlı yiyeceklerden hoşlanmayanlar ne kadar lezzetli olsa da ah işte bu dokusundan dolayı ilk çeşidi sevmeyeceklerdir. Ama onlar da ikinci çeşidin tadını çıkarabilirler.
Bu ikinci çeşidin bazı varyasyonlarının mekik şeklinde koyu kahverengi, siyahımsı iri çekirdekleri oluyor.
Söz ettiğimiz bu iki ana çeşidin çaprazlanması sonucu elde edilmiş pek çok çapraz çeşit mevcut dünyada.
Ülkemizde yetiştirilen çeşitler sınırlı.
Ülkemizde de yetiştirilen çaprazlanmış çeşitlerden biri, “çikolatalı” tabir edilen, sertken tatlı olup, turuncu etinde kahverengi, incecik damarlar veya noktalar bulunan harika bir tür.
Meyveleri toplamayı kolaylaştırmak için budanarak kısa boylu tutulmuş ağaçlar ve o ağaçlarda yine yuvarlak, mat yeşil yapraklar, hamken mat yeşil olup yaprakların arasında seçilmesi çok zor olan, olgunlaşınca büyüleyici bir turuncuya dönüşen top top meyveler!
Bu bitki cinsinin botanikteki adı Diaspyros, ardından gelen tür belirten adlarsa değişiyor elbette. Biz de bu meye cennet meyvesi demişiz.
Çeşitlerine göre kimi zaman iri bir elma, kimi zamansa greyfurt büyüklüğünde, turuncu ile kırmızıya bakan koyu turuncu renklerde olabilen ağaçta yetişen bir meyve Trabzon hurması.
Özel olarak bakılıp budanmazsa 5-6 metre uzayabilen bu ağaçların ömrü 30-40 yıl.
Trabzon hurması, Uzakdoğu ülkelerinde 2000 yıldır yetiştirilen, sevilen bir meyve.
Anavatanı Çin olan bu meyve, oradan Japonya’ya ve Kore’ye yayılmış, bu ülkelerde yeni çeşitler geliştirilmiş.
Bazı türlerin hamken kekre olmasının nedeni meyvede bulunan “Tanen” adlı madde.
Olgunlaştığında tanenlerin etkisi kayboluyor.
Trabzon hurması, günümüzde en çok Çin’de üretiliyor. Çin’i sırayla Güney Kore, Japonya, Brezilya ve İtalya izliyor. Yeni Zelanda, Avustralya ve Şili, Trabzon hurması yetiştiriciliğini artırmakta olan ülkeler. Çin, Güney Kore, Avustralya ve İtalya gibi büyük üreticiler ürettiklerini iç pazarda tükettikleri için dış pazara açılmamışlar; ancak Filistin ve Yeni Zelanda ihracata ağırlık vermişler.
Ülkemizin değişik ekolojik bölgelerine çok iyi uyum sağlamış olan bu güzel meyve, güneyde özellikle Hatay, Adana, Mersin ve Antalya’da ticari gelir sağlamak amacıyla yetiştirilirken Karadeniz, Marmara ve Ege bölgelerinde incir, zeytin, çay ve fındık yetiştiriciliği yapılan bölgelerde ev bahçelerinde sınırlı sayıda yetiştiriliyor.
|
