|
|
|
Ayva |
 |
Cankat
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 04.04.2009
Mesajlar: 725
Şehir: İzmir |
Kısa URL: https://ml.md/lc35459
Gönderme Tarihi: 15.Nis.2009
2,653 defa indirildi / yazdırıldı
|
THY Skylife
Anadolu insanının yüzü doğaya dönüktür. Doğanın bereketini türkülerine, şiirlerine, hatta deyimlerine katmaktan geri durmaz. Örnekse, lafı fazla dolandırmadan "Havada ayva var" deyiverir, kışın uzun ve soğuk geçtiğini anlatmak için. Tarih boyunca kimi zaman aşkı, sevdayı, kimi zaman da hüznü ve ayrılığı simgeledi ayva. Şiirlerde, şarkılarda, türkülerde ise en çok nar ile anıldı. Manilerde bile birbirinden ayrılmadılar. Orhan Veli, "Gelirli" adlı şiirinde; "İstanbul'dan ayva gelir, nar gelir / Döndüm baktım bir edalı yar gelir", dememiş miydi? Ya Çankırı yaren sohbetleri... "Şu ayva yarılacak / Yar bana darılacak / Sana olan muhabbet / İkiye ayrılacak..." Peki, "Karadut" adlı şiirinde sevgilisine "gülen ayvam, ağlayan narımsın" diyen Bedri Rahmi Eyüboğlu"na ne demeli...
İnsanoğlu eski çağlardan beri bilinen bir bitki olan ayvanın nimetlerini keşfetmekte gecikmedi. Roma uygarlığında parfüm yapımında meyve ve çiçekleri kullanılan ayva, ağacından meyvesine kadar simgesel anlamlar da üstlendi. Kimi zaman bağlılığı, kimi zaman da aşkı simgelediğine inanıldı. Solon'un evlilik öncesi genç kızlara ayva yemeleri gerektiğini söylemesi de belki bundandı. Gülgiller familyasından, elma ve armudun yakın akrabası olan ayvanın Latince ismi Cydonia oblonga ya da Cydonia vulgaris. Adını Girit'teki Cydonia kasabasından aldığı söyleniyor. Bazı kaynaklar Anadolu, Yunanistan ve Kırım'ı ayvanın anayurdu olarak gösteriyor.
Ülkemizde pek çok yerde yetişen ayvanın en çok bardak ayvası, demir ayvası, ekmek ayvası, limon ve eşme ayvası türleri biliniyor. Bunlardan bardak ayvası özellikle Kocaeli yöresinde yetişiyor. Üzeri sık tüylü, gevrek etli, sulu ve mayhoş olan bu tür, eylül ayı sonlarında toplanıp hevenk yapılıyor ve bir süre kilerde saklanıyor. Ekim ayında olgunlaşan demir ayvası ise etinin sıkılığından dolayı bu adı almış. Kocaeli bölgesinde eylül ayında toplanan, meyveleri şubat ayına kadar saklanabilen ekmek ayvası ise buruk olmadığı için yaygın olarak tercih edilen bir tür. Kabuğu limon sarısı rengindeki limon ayvası da ekmek ayvası kadar makbul bir tür. Son yıllarda Marmara bölgesinde çok yetiştirilen eşme ayvasının da sofralık değeri yüksek. Uygun koşullarda saklandığında mart ayı sonuna kadar bulunabiliyor ayva.
Geleneksel mutfağımızda ayvanın kullanım alanı hayli geniş. Ülkemizde taze olarak bol bol tüketildiği gibi Anadolu'da pek çok yörede mangalda közlenerek de yeniyor. Kış aylarında kaymaklı ayva tatlısından vazgeçemiyoruz. Peltesi, pastası, jölesi, sakızlı tatlısı, şekerlemesi, reçeli, çevirmesi, kompostosu ve hoşafı, tatlı ve içecek olarak tükettiğimiz diğer çeşitler. Yöre mutfaklarımızda ise çeşit çeşit ayvalı yemekler görüyoruz. Pirinç ya da bulgurla yapılan pilavlar, dolmalar, kebaplar, yahniler, salatalar, ayva gallesi, ayva boranası derken, Anadolu kadınının hayal gücüyle renklenen lezzetli bir sofra çıkıyor karşımıza.
|
Ayva |
|
Cankat
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 04.04.2009
Mesajlar: 725
Şehir: İzmir |
Kısa URL: https://ml.md/lc94248
Gönderme Tarihi: 05.Arl.2013
1,667 defa indirildi / yazdırıldı
|
Anadolujet Magazin
Anavatanı Anadolu olan ayva, buradan Yunanistan'a ve diğer yakın ülkelere götürülüp yetiştirilmiştir.
Ayvanın Osmanlıdan günümüze yemek kültürümüzde her zaman önemli bir yeri olmuştur. Osmanlı döneminde ayvanın dolması, kurusundan hoşafı, çiçeğinden şerbeti, yaprağından sarması yapılarak sofralar süslenirdi. Üstelik sadece yemekleri değil, aynı zamanda yaprağı, çiçeği, çekirdeği de yüzyıllar boyu şifa dağıttı. Roma döneminde de altın elma olarak taçlandırılan ayva, parfüm yapımından ilaç yapımına kadar birçok alanda kullanılır. Atalarımız, vücuda daha çok yarar sağlaması için ayvayı bıçakla kesmek yerine taşa vurup yumuşatarak tükettiler. Bu konuyla alakalı olarak Brent Hill Üniversitesi bir makale yayınlamış ve makalede, ayva metalle kesilip yenildiğinde, metalden geçen bir maddenin ayvanın yararlarını olumsuz yönde etkilediğine değinilmiştir. C ve A vitaminlerini içeren ayva, kanı temizleme, cildi güzelleştirme, soğuk algınlığını önleme, akciğer, gözler, bronşlar, mide ve bağırsakları da güçlendirmesiyle bilinir ve bu yüzden de kışın sofralarımızda bolca bulunur.
|
Ayva |
 |
ciğercan
Aşçıbaşı
Kayıt: 27.03.2015
Mesajlar: 29
Şehir: Kırıkkale |
Kısa URL: https://ml.md/lc106390
Gönderme Tarihi: 01.Nis.2015
1,677 defa indirildi / yazdırıldı
|
THY Skylife
Meyveler, insanlığın ilk besinlerindendir. Üstelik gönül çelen renkleriyle, parlak, sulu ve kokulu olması sebebiyle insanı daha ağzına atıp tadına varmadan etkiler. Sarının tüm tonlarıyla kış günlerindeki tabiatı hatırlatan ayva da bu meyvelerden biri. Ülkemizin her köşesinde bulunan ayva, Kafkas menşelidir. Etimolojik kökeni Farsça'daki "ābiyā" kelimesine dayanan ayva, gülgiller familyasına ait, kırmızı gövdeli, boyu yaklaşık 5 metreye kadar uzayan bir bitkidir. Dayanıklı, doyurucu ve mutfakta geniş bir kullanım alanına sahip olması sebebiyle çok tercih edilir.
Pektin bakımından zengin olan meyve, çekirdekleriyle uzun süre kaynatıldığında hem güzel bir renk alır hem de jöle kıvamına gelir. Avrupa mutfaklarında daha çok bu şekilde kullanılan ayva, üretiminin dünyada ilk sıralarda olduğu ülkemizde çiğ olarak da yenir. Ayrıca dolması, yahnisi, çorbası, ekşisi, salatası ve beğendisi de yapılır. Faydaları saymakla bitmeyen ayva, özellikle kış mevsiminde vücudumuzun ihtiyaçlarını karşılamak için birebir.
|
Ayva |
 |
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc171629
Gönderme Tarihi: 23.Nis.2023
65 defa indirildi / yazdırıldı
|
Ayva kültürü çok eski çağlardan beri bilinmektedir. Kültürü Anadolu'dan, milattan önceki yıllarda Yunanistan ve Roma'ya geçmiştir. Milattan önce 650 yıllarında Yunanistan'da yetiştirildiği bilinmektedir. Sonradan orta ve Doğu Avrupa'ya yayılmıştır.
Ayva bugün Avustralya hariç diğer ülkelerin hepsinde yetiştirilmektedir. Bununla birlikte, bu meyve türü öteki meyvelere göre rağbet görmemiş ve üretimi sınırlı kalmıştır.
Kış aylarında soğuk havalarla birlikte bağışıklık sistemimizi sağlık sorunlarına karşı koruma amacıyla meyve ve sebzeden zengin beslenmemiz gerekir. Kışın, portakal ve mandalinanın yanı sıra ayva da, içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde sofraların baş köşesinde olmayı hak eder.
Ayrıca günlük alınması gereken C vitamininin yüzde 15'i, tiaminin (B1 vitamini) yüzde 1.5'i, B6 vitamininin yüzde 2'si, bakırın yüzde 13'ü, demirin yüzde 3.6'sı, potasyumun yüzde 4'ü, magnezyumun yüzde 2.6'sı bulunur.
Ayvanın, Asya ve Akdeniz'in bazı bölgelerine özgü eski bir meyve olduğunu belirtmek yerinde olur. Geçmişi Antik Yunan ve Roma dönemlerine kadar uzanır. Ayva ve armut gibi daha çok tüketilen meyvelerin yakın akrabası olarak kabul edilir.
Tokluk süresini uzatmaktan saçları güçlendirmeye, midebağırsak hastalıklarından korumadan cildin genç kalmasına katkı sağlamasına kadar pek çok faydası olan ayvanın kalorisi de oldukça düşük. 100 gramında 40 kalori bulunan ayvanın, yaprağı meyvenin kendisinden ve kabuğundan çok daha fazla fenolik bileşik içerir. Bu nedenle ayva meyvesi için geçerli olan sağlık etkileri ayvanın yaprağı için de geçerli. Ayvanın yaprakları kurutulup kış aylarında çay olarak da tüketilebilir.
|
Ayva |
 |
gül
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 08.08.2007
Mesajlar: 9221
Şehir: izmit |
Kısa URL: https://ml.md/lc174934
Gönderme Tarihi: 05.Kas.2023
41 defa indirildi / yazdırıldı
|
Ayva hangi mevsimde yetişir sorusuna ayrıntılı bir yanıt olarak; sonbaharda olgunlaşır ancak tüm kış boyunca pazar ve manav tezgahlarında görülür, denilebilir. Taze taze satın alıp kurutarak ya da dondurarak uzun süre boyunca muhafaza edilebilen bir üründür. Ayva çeşitleri oldukça fazladır. Ekmek ayvası en çok bilinen kullanımı kolay bir türdür. Şeker gevrek ayvası sofralık bir tür olduğu için tüketmesi oldukça zevklidir. Limon, Midilli, tekkeş gibi çeşitleri de mevcuttur.
Tatlı tarifleri için ideal olan ayvayı kurutup da kahve yanında tüketebilirsiniz. Aynı zamanda tart, kek ya da pasta üstlerinde kullanmak için şekerle karamelize edip yumuşatarak lezzetli bir hale getirebilirsiniz. Ayva marmelatı kahvaltı sofralarında oldukça lezzetli bir alternatiftir. Bu marmelatı pasta ya da tatlı kurabiye süslemeleri için kullanıp hoş yiyecekler ortaya çıkarabilirsiniz. Ayva tatlısı çoğu kişi tarafından beğeniyle tüketilir. Ayvanın sert dokusunu yumuşatarak kolay yenilebilir bit tatlı yapabilirsiniz. Aynı zamanda ayva çekirdeklerinden yardım alarak eşsiz bir renk kattığını ürününüzü keyifli sofranızda sunabilirsiniz.
Doğadan gelen pek çok alanda kullanımı mümkün olan ayva hem tatlı hem de değişik yemek çeşitlerinde kullanıma uygun formlarda bulunabilir. Ayva sirkesi gibi salata ve çeşitli yemeklere hoş bir lezzet vermede yardımcı görevi gören doğal yan ürünleri evde yapmak oldukça kolaydır. Taze ve çürük olmayan ayvalardan sağlıklı sirke çeşitleri yapabilirsiniz.
|
|
Ayva Tarifleri Diğer Konular
|
|
